Szyfr Trithemius'a

Autorem tego szyfru jest niemiecki mnich Johannes Trithemius, żyjący na przełomie XV i XVI wieku. Opisał go w swojej księdze Polygraphia opublikowanej w roku 1508. Praca ta jest uważana za jedną z pierwszych poświęconych w całości zagadnieniom kryptologii.

Zastosowanie

Budowa tego szyfru jest bardzo prosta i nie zapewnia bezpieczeństwa przekazywanej wiadomości. Szyfr Trithemius'a stanowił jednak istotny wkład na drodze w rozwoju szyfrów wieloalfabetowych w szesnastowiecznej Europie.

Algorytm

Szyfr Trithemius'a był jednym z wielu, który miał na celu stworzenie wygodnego w użyciu szyfru wieloalfabetowego. Zamiast losowych przekształceń alfabetów, Trithemius zaproponował użycie tablicy, nazwanej później z łaciny tabula recta.

tabula recta
Tabula Recta

Zawiera ona w pierwszym wierszu litery alfabetu w oryginalnej kolejności, a następnie w każdym kolejnym wierszu litery alfabetu przesunięte o jedną kolejną pozycję w lewo. Cała tablica ma wymiary 26x26 (gdzie 26 to liczba liter w alfabecie łacińskim).

Algorytm szyfru przewiduje, że w miejsce kolejnych liter tekstu jawnego podstawia odpowiednie litery z kolejnych wierszów tablicy. Po dojściu do ostatniego wierwsza, przechodzi się z powrotem do pierwszego wiersza. Każda litera tekstu jawnego jest więc zwiększana o ilość pozycji wynikającą z aktualnego wiersza. Pierwsza litera szyfrowana jest bez przesunięcia, druga z przesunięciem wskazanym przez drugi wiersz (a więc o jedną pozycję), trzecia z przesunięciem wskazanym przez trzeci wiersz (czyli o dwie pozycje), itd.

Przykładowo, wyraz MACHINE zakodowany za pomocą tego szyfru będzie miał postać MBEKMSK.

Siła szyfru Trithemius'a

Szyfr Trithemius'a nie posiada sekretnego klucza (sekretnego słowa), które zabezpiecza szyfrogram. Dla odgadnięcia treści zakodowanej wiadomości wystarczy wiedzieć, że użyty został właśnie ten szyfr. Alternatywnie, można przyjąć, że szyfr Trithemius'a to szczególny przypadek użycia szyfru Vigenère'a - z zastosowaniem następującego klucza: ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ.